Έλλειψη στρατηγικής και σχεδίου

Της Αγγέλας Νταρζάνου

(αναδημοσίευση από τον Κόσμο του Επενδυτή, 2 Οκτωβρίου 2010)

Με τον πιο εκρηκτικό τρόπο βγαίνουν στην επιφάνεια όλα τα μεγάλα προβλήματα του Τύπου που επιμελώς έκρυβαν κάτω από το χαλί οι εκδότες – και οι συνδικαλιστικές ηγεσίες παρίσταναν ότι δεν έβλεπαν- τα τελευταία δύο χρόνια τουλάχιστον. Η απεργιακή κινητοποίηση που κήρυξαν τα σωματεία των εργαζομένων στον Τύπο, οι δημοσιογράφοι (ΕΣΗΕΑ), το διοικητικό προσωπικό (ΕΠΗΕΑ) και οι τεχνικοί (ΕΤΗΠΤΑ) στα συγκροτήματα του Δ.Ο.Λ. (Βήμα, Νέα, Εξέδρα), του Πήγασου (Έθνος, Ημερησία, Goal News) και της Ελευθεροτυπίας - λόγω απολύσεων προσωπικού - δεν μπορεί να απαντήσει ούτε καν στο μεμονωμένο πρόβλημα της απασχόλησης, καθώς ελήφθη εσπευσμένα και χωρίς συνολική στρατηγική. Όπως επίσης κατά τον ίδιο τρόπο δεν απαντούν και τα «σχέδια εξυγίανσης» των εκδοτών όπως υλοποιούνται σταδιακά, όσο περιορίζονται ουσιαστικά σε «σχέδια συρρίκνωσης» της ύλης των εφημερίδων και του προσωπικού τους. Εκδότες και εργαζόμενοι έρχονται αντιμέτωποι με εκρηκτικά προβλήματα που έδιναν σαφή σημάδια εδώ και χρόνια και σήμερα είναι πλέον αμφίβολο εάν και κατά πόσο μπορούν να λυθούν αναίμακτα.



Όχι πως τα προβλήματα του Τύπου είναι εύκολο να λυθούν: οι εφημερίδες στις «ώριμες» αγορές της Ευρώπης και της Αμερικής πλήττονται και από την οικονομική κρίση – που οδηγεί σε μείωση των πωλήσεων και μείωση των διαφημιστικών εισροών- και από τη νέα τεχνολογία του internet που επιβάλλει νέες επενδύσεις και αξιοποίηση του περιεχομένου σε νέες πλατφόρμες, όπως η κινητή τηλεφωνία και το διαδίκτυο, χωρίς μάλιστα άμεσες αποδόσεις. Τα μηνύματα έρχονταν βροχηδόν στην Ελλάδα, με αποκορύφωμα το σχέδιο Σαρκοζί πριν ένα χρόνο για την ενίσχυση του γαλλικού τύπου. Όμως οι έλληνες εκδότες χωρίς να προωθούν κανένα σχεδιασμό για το μέλλον, προτιμούν να υλοποιούν προγράμματα περικοπών πάσης φύσεως: (α) συγχωνεύσεις τμημάτων ή και αποσχίσεις τμημάτων σε νέες θυγατρικές εταιρείες – σε βάρος των εργαζομένων (β) μείωση δημοσιογραφικής ύλης (σελίδων), κατάργηση περιοδικών, ένθετων περιοδικών, ειδικών εκδόσεων – σε βάρος των αναγνωστών (γ) ανάθεση μέρους της παραγωγής σε εταιρείες, εξωτερικά. Όλα αυτά, προκειμένου να εξοικονομηθούν κόστη, κυρίως από μείωση προσωπικού.
Η σύγκρουση με τα σωματεία των εργαζομένων σήμερα, για πρώτη φορά από τη 10ετία του 80 οπότε οι εφημερίδες πέρασαν στη φωτοσύνθεση, είναι αμφίβολο εάν θα αποφέρει καρπούς για τους εκδότες, ακόμα και στην περίπτωση που θα καταφέρουν να σπάσουν το μέτωπο των εργαζομένων, που φαίνεται ότι είναι και ο μόνος στρατηγικός τους στόχος μεσοπρόθεσμα. Η τακτική τους εξάλλου δεν απέχει πολύ από τη συνταγή της τρόικας για τη χώρα – δημοσιονομική εξυγίανση δια της βύθισης της οικονομίας στην ύφεση- που συχνά κατηγορούν από τις σελίδες των εφημερίδων τους.

EIHEA

Να τροποποιήσουν το καταστατικό τους, αποφάσισαν οι εκδότες των ημερήσιων εφημερίδων της ΕΙΗΕΑ, προκειμένου να ενισχυθούν και με την παρουσία των εβδομαδιαίων εφημερίδων στην Ένωσή τους, να δώσουν τη δυνατότητα στα μέλη τους να καταργήσουν την έκδοση π.χ. της Δευτέρας όπως ευρέως ακουγόταν, χωρίς να χάσουν δικαιώματα, αλλά και να ενισχύσουν την παρουσία των μεγάλων εκδοτών σε βάρος των μικρών, με τη στάθμιση της ψήφου τους, ανάλογα με τον αριθμό των εφημερίδων που εκδίδουν και την κυκλοφορία τους.
Στην επαναληπτική συνεδρίαση που πραγματοποίησαν οι εκδότες την περασμένη Τετάρτη, συμπληρώνοντας την απαιτούμενη απαρτία των 4/5 των μελών, παρά την επίμονη απουσία της Μάνιας Τεγοπούλου από την Ελευθεροτυπία και του Α.Αλαφούζου από την Καθημερινή (επίσης του Ριζοσπάστη και του Πρωταθλητή) προχώρησαν σε σειρά αλλαγών, υπό την προεδρία του Σταύρου Ψυχάρη, σύμφωνα με τις οποίες:
(α) Μέλη της Ένωσης Ιδιοκτητών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΙΗΕΑ) μπορούν να είναι και ιδιοκτήτες εβδομαδιαίων εντύπων. Έχουν καταγραφεί ήδη 16 εβδομαδιαίες εφημερίδες.
(β) Ως ημερήσιες εφημερίδες νοούνται αυτές που εκδίδονται επί τουλάχιστον πέντε μέρες την εβδομάδα
(γ) Ενώ μέχρι τώρα κάθε εκδότης είχε μία ψήφο, ανεξάρτητα από τον αριθμό των εφημερίδων που εξέδιδε και την κυκλοφορία τους, πλέον ο κάθε εκδότης έχει τόσες ψήφους όσες οι εφημερίδες που εκδίδει και κάθε εφημερίδα έχει ειδικό βάρος ανάλογα με τις πωλήσεις της: για κυκλοφορία ως 10.000 φύλλα 1 ψήφος, από 10.000 έως 20.000 φύλλα 2 ψήφοι, άνω των 20.000 ψήφοι 3.

Ετσι για παράδειγμα ο εκπρόσωπος του «ΔΟΛ» θα έχει 8 ψήφους από Βήμα (3) Νέα (3) και Εξέδρα (2), της «Πήγασος» 7 ψήφους από Έθνος (3), Goal News (3) και Ημερησία (1) από το «Θέμα» 6 ψήφους από το Θέμα (3) και τον Πρωταθλητή (3). Μόλις 3 ψήφους θα είχε ο εκδότης της «Ελευθεροτυπίας» και της «Καθημερινής».

Με βάση και την αύξηση των εισφορών για τις μικρές εφημερίδες και τη μείωση για τις μεγάλες, η ΕΙΗΕΑ υπολογίζει ότι θα μειώσει το κόστος συμμετοχής για τα μέλη της από 1,3 εκ.ευρώ το 2009 σε μόλις 710.000 το 2010. Το έσοδο μπορεί να αυξηθεί στο 1,1 εκ. ευρώ σεένα σενάριο εισόδου όλων των εβδομαδιαίων εντύπων.