Χάνουν τον Τύπο οι κρατικοδίαιτοι και ερασιτέχνες εκδότες
Της Αγγέλας Νταρζάνου
(αναδημοσίευση από την Αυγή της Κυριακής)
Οι εκδότες έχουν σταματήσει προ πολλού να λειτουργούν από κοινού και ενιαία ως corpus, δηλαδή ως σώμα επιχειρηματιών σε κοινό κλάδο, με κοινά συμφέροντα και επιδιώξεις, συνεπώς και κοινές διεκδικήσεις και στρατηγικές απέναντι στο κράτος και την αγορά.
Η απώλεια του Χρήστου Λαμπράκη, προ δύο χρόνων, που με το προσωπικό του κύρος κρατούσε ενωμένα τα μέλη της ΕΙΗΕΑ (Ένωση Ιδιοκτητών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών) και συντηρούσε την Ένωση ως θεσμό με κοινό παρονομαστή, άνοιξε τον ασκό, ώστε να φανεί περιτράνως αυτό που υπέβοσκε επί πολλά χρόνια:
με τον πιο μυωπικό τρόπο, οι Έλληνες εκδότες στη συντριπτική τους πλειονότητα δρουν κατά μόνας, ο καθένας για το "μαγαζί" του, ασκούν επιχειρηματική δράση κοντόφθαλμα, σαν να μην υπάρχει αύριο, ενδιαφέρονται μόνο για τα άμεσα οφέλη: ο ανταγωνισμός των DVD, για παράδειγμα, ναι μεν έδωσε αύξηση στις πωλήσεις, όμως απονεύρωσε το περιεχόμενο και αδιαφόρησε για τον αναγνώστη.
Δεν επενδύουν ούτε στις επιχειρήσεις τους, τις οποίες έχουν φτάσει στον πάτο της αγοράς, ούτε στους αναγνώστες, τους οποίους υποτιμούν. Με ελάχιστες εξαιρέσεις.
Η στάση αυτή των εκδοτών, που αποτυπώνει το πέρασμα από τον καπιταλισμό της συνοχής, το συντεταγμένο κράτος και τη συνάφεια των συμφερόντων, στο κράτος της παγκοσμιοποίησης και της καπιταλιστικής αποδιάρθρωσης, δεν είναι βέβαια μόνο δική τους στάση.
Επιβεβαιώνεται από μεγάλες μερίδες του κεφαλαίου και της ελληνικής αστικής τάξης, που λειτουργεί κοντόφθαλμα, επιταχύνοντας τις κεντρόφυγες δυνάμεις και την κατάρρευσή της.
Η μεγαλύτερη πρόκληση για τον Τύπο, τις τελευταίες δεκαετίες, είναι η είσοδος της ψηφιακής διαδικτυακής ενημέρωσης και η αναγκαστική "μετάβαση" ή παράλληλη λειτουργία του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου.
Οι Έλληνες εκδότες, δεύτερη γενιά στη συντριπτική τους πλειονότητα, επέλεξαν περισσότερο να "συρθούν" στη δημιουργία sites, μιμούμενοι ο ένας τον άλλο, παρά να σχεδιάσουν με σοβαρότητα πώς θα αξιοποιήσουν τη νέα τεχνολογία προς όφελος των επιχειρήσεών τους και βεβαίως της ειδησεογραφίας, την οποία εμπορεύονται. Τρανταχτό παράδειγμα, ότι πολλοί δεν προστάτευσαν τις έντυπες εκδόσεις, ανεβάζοντάς τες στο Internet ως έχουν και συχνά με επιπλέον περιεχόμενο.
Η αποδυνάμωση του esprit de corps στο εκδοτικό κατεστημένο της χώρας βγάζει μάτι, όταν γίνεται η σύγκριση με τους εκδότες παγκοσμίως. Ήδη σε πολλές χώρες γίνονται σημαντικά βήματα για να προσελκύσουν νεαρότερης ηλικίας κοινά, τα οποία χάνουν, προς όφελος μη ενημερωτικών ιστοσελίδων ή άλλων που κλέβουν συστηματικά το περιεχόμενό τους.
Η Παγκόσμια Ένωση Εκδοτών (WAN- IFRA) συγκεντρώνει προσπάθειες από όλο τον κόσμο, σχετικές με την προσέλκυση νεαρών αναγνωστών: την εισαγωγή των εφημερίδων στην εκπαίδευση, την παιδεία στα media (media literacy), την υιοθέτηση μιας πιο "νεανικής αντίληψης" στον τρόπο που γράφονται οι εφημερίδες.