Kινήσεις συρρίκνωσης στα ΜΜΕ

Της Αγγέλας Νταρζάνου

Σειρά μέτρων σε κατεύθυνση περαιτέρω συρρίκνωσης λαμβάνουν η μία μετά την άλλη οι μεγάλοι εκδοτικοί Όμιλοι, προκειμένου να «απαντήσουν» ως επιχειρήσεις Τύπου στις ζημιές που καταγράφουν ήδη στο πρώτο 6μηνο του έτους, αποτέλεσμα της συνολική ύφεση της οικονομίας που τις πλήττει καίρια, τόσο λόγω της μείωσης των πωλήσεών τους, όσο και λόγω της συμπίεσης των διαφημιστικών τους εσόδων. Ήδη, το πρώτο 6μηνο του έτους οι εφημερίδες καταγράφουν κάμψη των πωληθέντων φύλλων κατά 10% τουλάχιστον σε σύγκριση με το περυσινό, ήδη πιεσμένο αντίστοιχο διάστημα. Μεγαλύτερη κάμψη παρουσιάζει η διαφημιστική δαπάνη: η πίτα της διαφήμισης και μικραίνει και φθηναίνει. Ο συνδυασμός της πτώσης των πωλήσεων και της διαφημιστικής απορρόφησης έχει ήδη οδηγήσει σε ζημιές τις έξι από τις επτά εισηγμένες επιχειρήσεις ΜΜΕ, πτώση του τζίρου τους και αύξηση του δανεισμού τους. Συγκεκριμένα, σε σύγκριση με το 6μηνο του 2009, οι ενοποιημένες ζημιές των εκδοτικών συγκροτημάτων διαμορφώνονται ως εξής:
* Ο ΔΟΛ («Βήμα», «Νέα», «Εξέδρα», περιοδικά κλπ) εμφανίζει ενοποιημένες ζημίες ύψους 16,58 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 9,24 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περσινό 6μηνο.
* Η Χ. Κ. Τεγόπουλος («Ελευθεροτυπία» κ.ά.) ζημιές 12,73 εκατ. ευρώ έναντι επίσης ζημιών 8,45 εκατ. ευρώ εξάμηνο του 2009
* Η Πήγασος Εκδοτική («Έθνος», «Ημερησία», «Goal News» κ.ά.) εμφάνισε ζημίες 4,15 εκατ. ευρώ έναντι 4,12 εκατ. ευρώ
* Η «Καθημερινή Α.Ε.» εμφάνισε ενοποιημένες ζημίες ύψους 1,18 εκατ. ευρώ από ζημίες 1,19 εκατ. ευρώ το α΄ εξάμηνο του 2009.

Ο βασιλιάς είναι γυμνός, αλλά αυτό τουλάχιστον δεν πρέπει να φαίνεται. Ήδη, εδώ και δύο χρόνια προωθούνται «λύσεις» οι οποίες με το πρόσχημα του «νοικοκυρέματος» διαλύουν όχι μόνο ό,τι έχτισαν οι επιχειρήσεις Τύπου την τελευταία 15ετία (κυρίως δημοσιογραφική ύλη, ένθετα περιοδικά, ακόμα και προσφορές, επιπλέον τμήματα) αλλά και με τη βοήθεια της κυβέρνησης, κάθε εργασιακό δικαίωμα. Τα συγκροτήματα Τύπου επιχειρούν να απαντήσουν στην οικονομική κρίση (αλλά και στην κρίση μετάβασης στη νέα τεχνολογία του Internet που αποτελεί έναν επιπλέον παράγοντα πίεσης για τον κλάδο) με λύσεις συρρίκνωσης και εσωστρέφειας, χτυπώντας τους «αδύναμους κρίκους του συστήματος:
* Με συγχωνεύσεις ομοειδών ομάδων παραγωγής: Η ενοποίηση των εμπορικών Τμημάτων σε συγκροτήματα Τύπου έχει ήδη ξεκινήσει, κυρίως λόγω της μείωσης της διαφημιστικής δαπάνης και της πρακτικής οι συμφωνίες να κλείνονται πλέον σε μεγάλα «πακέτα» συχνά από τους ίδιους τους εκδότες. Στην Πήγασος επιχειρήθηκε μάλιστα να αποσχισθεί σε ξεχωριστή εταιρεία ολόκληρο το διοικητικό προσωπικό των εφημερίδων. Στον ΔΟΛ πληροφορίες θέλουν να ενοποιούνται οι συντακτικές ομάδες του Βήματος, των Νέων, του in.gr, της Εξέδρας, ενδεχομένως και των περιοδικών σε κοινό newsroom.
* Με κατάργηση δραστηριοτήτων που θεωρούνται μή ανταποδοτικές. Ήδη μειώνεται η ύλη με την κατάργηση των ενθέτων, τα οποία δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν εξαιτίας της πτώσης της διαφήμισης. Τα ετήσια αφιερώματα για τη ΔΕΘ εκδίδονται οριακά σε όλο τον οικονομικό Τύπο. Οι μεγάλες κυριακάτικες εφημερίδες πλην του Έθνους έχουν κλείσει τα εβδομαδιαία τηλεοπτικά τους ένθετα. Η «Ελευθεροτυπία» επίσης τα Γεω, 9, Bet και παλαιότερα το 7. Στο «Έθνος» καταργήθηκε το Τμήμα ειδικών εκδόσεων, με αποτέλεσμα να απολυθούν 4 εργαζόμενοι. Η ΕΣΠΗΤ υπολογίζει ότι την τελευταία περίοδο έχουν ξεκρεμαστεί από το περίπτερο περίπου 10 περιοδικά.
* Με ανάθεση μέρους της παραγωγής σε εξωτερικές εταιρείες. Ήδη στον ΔΟΛ η μισθοδοσία των εργαζομένων ανατέθηκε «φασόν» σε εξωτερική εταιρεία με αποτέλεσμα να «περισσεύουν» ορισμένοι από το λογιστήριο. Ο Στ. Ψυχάρης ήδη έκανε λόγο για απολύσεις 150 (επί συνόλου 385) διοικητικών υπαλλήλων. Μάλιστα εκφράζονται ανησυχίες μήπως το νέο newsroom αποσχισθεί κατ αντιστοιχία, σε νέα εταιρεία παροχής «δημοσιογραφικής ύλης». Παλαιότερα ο «Ελεύθερος Τύπος» της Γ.Αγγελοπούλου προμηθευόταν τα ένθετα περιοδικά του από την ΙΜΑΚΟ του Π.Κωστόπουλου.
* Στη συνέχει με απολύσεις των «υπεράριθμων». Σίγουρος ηττημένος της αναδίπλωσης ο κόσμος της εργασίας: Ο πρόεδρος του Συνδέσμου περιοδικού Τύπου Θ.Φιλιππόπουλος υπολόγισε ότι το 2009 απελύθη περίπου το 10% των εργαζομένων στα περιοδικά. Μόνο στην ΙΜΑΚΟ του Π.Κωστόπουλου υπολογίζεται ότι απομακρύνθηκαν περί τους 130 εργαζόμενους τον τελευταίο χρόνο. Το 2009 στις εισηγμένες εταιρείες ΜΜΕ στο ΧΑΑ χάθηκαν πάνω από 400 θέσεις εργασίας. Υπολογίζεται ότι στον περιοδικό Τύπο 15 άτομα το μήνα χάνουν τη δουλειά τους. Εν τω μεταξύ, όσο τα ένθετα καταργούνται ή ενσωματώνονται στο σώμα των εφημερίδων, τεχνικοί και γραφίστες χάνουν το αντικείμενό τους, όπως και το εμπορικό που «χτυπούσε’ διαφήμιση. Εάν προχωρήσει και η ενοποίηση της σύνταξης, την ίδια τύχη θα έχουν και πολλοί δημοσιογράφοι.

(αναδημοσίευση από τον Κόσμο του Επενδυτή, Σάββατο 11 Σεπτεμβρίου)