*Διάλογος και προβληματισμός, μέρος 3ον
Η γοητεία των ... σκοτεινών ολιγαρχειών της εξουσίας των ΜΜΕ
(αναδημοσίευση από "Δρόμο της Αριστεράς")
Ένα πολύ ενδιαφέρον σχόλιο δέχθηκε η αναδημοσίευση της στήλης του προηγούμενου Σάββατου Media: σε ρόλο τανκς του συστήματος χωρίς ενοχές στο Βαθύ κόκκινο στο Διαδίκτυο. Αντιγράφω: «Εν μέρει είναι προβλέψιμη η συμπεριφορά υπαλλήλων ιδιωτικών εταιριών που έχουν αναλάβει θεσμικό ρόλο με τον τσαμπουκά τους. Το πράγματι ενδιαφέρον που χρήζει ανάλυσης και εξηγήσεων είναι η στάση της "Αριστεράς" που συνοψίζεται στην συμμετοχή στα ΜΜΕ (όποτε της δοθεί ευκαιρία) και απουσία οποιασδήποτε ουσιαστικής κριτικής-αντιλόγου δράσεων που θα πρότασσε ένα διαφορετικό δημοκρατικό πλαίσιο κατανομής των ραδιοσυχνοτήτων και θα διαφώτιζε το λαό για τις σκοτεινές ολιγαρχικές πλευρές της 4ης εξουσίας(...)».
Πράγματι, η κριτική, έντονη, οργισμένη ή οξυδερκής στη συμπεριφορά και στάση των κυρίαρχων ΜΜΕ και των φωνών τους, είναι μια σχετικά «εύκολη» υπόθεση.'Εχει δε εν μέρει για το αριστερό, καλά υποψιασμένο ακροατήριο, το ρόλο της μιας πλευράς διαλόγου και αφύπνισης ή προειδοποίησης.
Ας αντιγυρίσω όμως το ερώτημα. Γιατί το αριστερό ακροατήριο δεν αγοράζει αριστερές εφημερίδες; Γιατί δεν αγοράζει μαζικά την Αυγή, τον Ριζοσπάστη, τον εβδομαδιαίο Δρόμο, την Εποχή, Το Πριν; Και γιατί στη συντριπτική πλειονότητα του συνεχίζει βασανιστικά -στα όρια του μαζοχισμού- να ενημερώνεται από το Mega, τον Ant1, τον Σκάι; Ή τα μπλογκ-σάιτ που, αποδεδειγμένα, αποτελούν την ιντερνετική προέκταση της εξουσίας χειραγώγησης του συστήματος;
Σαφώς και δεν έχω απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.Ένα-δυο επισημάνσεις, ωστόσο, θα μπορούσαν να κατατεθούν προς προβληματισμό. Τα ΜΜΕ, τα Media κινούνται και λειτουργούν τόσο στην οικονομία, όσο και στην ιδεολογία. Η ταυτόχρονη αυτή λειτουργία τους καθορίζει και τους όρους για την εργασία των δημοσιογράφων αλλά και την παραγωγή του προϊόντος, της ενημέρωσης.
Η δημοσιογραφία είναι μια ακόμη δουλειά. Στην παραγωγή ιδεολογίας, βεβαίως, αλλά δουλειά. Με πρώτη της προϋπόθεση κατά την παροχή της στις επιχειρήσεις ΜΜΕ και την παραγωγή του «προϊόντος», την ανάπτυξη της αυτολογοκρισίας. Ανάλογα με το Μέσο και την κεντρική του κατεύθυνση ο εργάτης της ενημέρωσης, διαμορφώνει τον κεντρικό, αόρατο άξονα στο γραπτό του. Το να βρεις δημοσιογράφο σε ΜΜΕ χωρίς τη λειτουργία αυτολογοκρισίας είναι σαν να ζητάς από εργάτη ορυχείου να βγάλει αντί για κάρβουνο, χρυσό.
Πράγματι, η κριτική, έντονη, οργισμένη ή οξυδερκής στη συμπεριφορά και στάση των κυρίαρχων ΜΜΕ και των φωνών τους, είναι μια σχετικά «εύκολη» υπόθεση.'Εχει δε εν μέρει για το αριστερό, καλά υποψιασμένο ακροατήριο, το ρόλο της μιας πλευράς διαλόγου και αφύπνισης ή προειδοποίησης.
Ας αντιγυρίσω όμως το ερώτημα. Γιατί το αριστερό ακροατήριο δεν αγοράζει αριστερές εφημερίδες; Γιατί δεν αγοράζει μαζικά την Αυγή, τον Ριζοσπάστη, τον εβδομαδιαίο Δρόμο, την Εποχή, Το Πριν; Και γιατί στη συντριπτική πλειονότητα του συνεχίζει βασανιστικά -στα όρια του μαζοχισμού- να ενημερώνεται από το Mega, τον Ant1, τον Σκάι; Ή τα μπλογκ-σάιτ που, αποδεδειγμένα, αποτελούν την ιντερνετική προέκταση της εξουσίας χειραγώγησης του συστήματος;
Σαφώς και δεν έχω απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.Ένα-δυο επισημάνσεις, ωστόσο, θα μπορούσαν να κατατεθούν προς προβληματισμό. Τα ΜΜΕ, τα Media κινούνται και λειτουργούν τόσο στην οικονομία, όσο και στην ιδεολογία. Η ταυτόχρονη αυτή λειτουργία τους καθορίζει και τους όρους για την εργασία των δημοσιογράφων αλλά και την παραγωγή του προϊόντος, της ενημέρωσης.
Η δημοσιογραφία είναι μια ακόμη δουλειά. Στην παραγωγή ιδεολογίας, βεβαίως, αλλά δουλειά. Με πρώτη της προϋπόθεση κατά την παροχή της στις επιχειρήσεις ΜΜΕ και την παραγωγή του «προϊόντος», την ανάπτυξη της αυτολογοκρισίας. Ανάλογα με το Μέσο και την κεντρική του κατεύθυνση ο εργάτης της ενημέρωσης, διαμορφώνει τον κεντρικό, αόρατο άξονα στο γραπτό του. Το να βρεις δημοσιογράφο σε ΜΜΕ χωρίς τη λειτουργία αυτολογοκρισίας είναι σαν να ζητάς από εργάτη ορυχείου να βγάλει αντί για κάρβουνο, χρυσό.