Blogs και ελευθεροτυπία, μια σχέση προς διερεύνηση

BLOCK-άρετε τα πιστόλια γράφει ο Κώστας Βαξεβάνης στο "Κουτί της Πανδώρας" με αφορμή και επίκεντρο την υπόθεση σύλληψης του Γ.Παπαγιάννη. Ορισμένες αλήθειες που πικραίνουν, ειδικά παραδοσιακούς δημοσιογράφους, "μετανάστες" τα τελευταία χρόνια στην άγρια δύση του Διαδικτύου. Για τους νεότερους στο Internet, εργάτες της πληροφόρησης, τα όσα επισημαίνει ο δημοσιογράφος μάλλον είναι ήδη το παρελθόν των Νέων Μέσων.

<<Ας μιλήσουμε λοιπόν με αλήθειες για το ίντερνετ πριν είναι αργά>>, γράφει ο Κώστας. (...) Το ίντερνετ είναι μια μεγάλη προϋπόθεση ελευθερίας. Αυτό δεν σημαίνει πως είναι αξιωματικά ελεύθερο. Στο διαδίκτυο υπάρχουν και ψέματα και ανακρίβειες και προπαγάνδα και καλά στημένες παγίδες. Πέρασαν χρόνια μέχρι να καταλάβει ο κόσμος τον τρόπο που λειτουργούσαν να παραδοσιακά ΜΜΕ. Πως πίσω από τα πρωτοσέλιδα, υπάρχουν συμφέροντα, πιέσεις και όχι μόνο απόψεις ή ειδήσεις. Στην εποχή του ίντερνετ, η κατανόηση λειτουργίας του πρέπει να γίνει γρήγορα. Εννοώ πως το κοινό πρέπει να κατανοήσει γρήγορα πως είναι ένα εργαλείο με προϋποθέσεις ελευθερίας αλλά όχι απαραίτητο και τοτέμ ελευθερίας. Είναι πολύ επικίνδυνο, οι πολίτες που έχουν αγανακτήσει με τα παιχνίδια «δημοσιογραφίας» στον παραδοσιακό Τύπο, να εκχωρήσουν το δικαίωμα της κρίσης και να παραδοθούν αγανακτισμένοι σε ένα ίντερνετ που μοιάζει ελεύθερο, επειδή «τα λέει χοντρά», «βρίζει», και δεν «μασάει». Το ίντερνετ δεν είναι ελεύθερο. Απλώς δίνει θεωρητικά το δικαίωμα στον καθένα να εκφραστεί.
Και ας πάμε από τα θεωρητικά στα πρακτικά. Το διαδίκτυο έχει γεμίσει με blogs. Όλα τα blogs δεν είναι τα ίδια. Όταν εμφανίστηκαν τα blogs,τα παραδοσιακά μέσα ξεκίνησαν μια τρομερή επίθεση βλέποντας ότι χάνουν την ισχύ τους. Τα κατηγόρησαν για αναξιοπιστία και ερασιτεχνισμό. Να σας θυμίσω όμως πως το ρεπορτάζ για την επίσκεψη Ερντογκάν στην Ελλάδα που δεν έγινε ποτέ, δεν το έκαναν τα blogs αλλά μεγάλα συγκροτήματα εφημερίδων.
Για την ενδιαφέρουσα συνέχεια κλικ στο "Κουτί"

Ακατανόητο ή ολοκληρωμένο σχέδιο ελέγχου για τα Μέσα ενημέρωσης

Διαβάζοντας, από μακριά και χαλαρά είναι αλήθεια, τα ρεπορτάζ για τις παρεμβάσεις της κυβέρνησης στα blog είναι αδύνατον να μην σκεφθώ πως πίσω από όλα αυτά υπάρχει οργανωμένο σχέδιο. Δεν μπορεί η κυβέρνηση να θέλει στο όνομα της ελευθεροτυπίας, να δώσει "ονοματεπώνυμο" στα blogs και ταυτόχρονα, εσκεμμένα να κρατά σε ανομία το χώρο του Διαδικτύου.
Δεν μπορεί την ώρα που σκέφτεται, όπως λέει, την προστασία των πολιτών να αφήνει ξέφραγο αμπέλι τα sites, εκεί που ανθεί η μαύρη εργασία. Τα sites που πουλάνε "ενημέρωση" σαν αυτή που θέλει υποτίθεται η κυβέρνηση να προστατέψει από..."εκβιαστές". Δεν μπορεί να φυτρώνουν σαν μανιτάρια sites και να μην υπάρχει καμία προστασία για όσους εκεί πηγαίνουν να "δημοσιογραφήσουν".
Και επειδή δεν διαβάζω για κάποια αντίδραση δημοσιογράφων, φορέων ή ακόμη και των παραδοσιακών ΜΜΕ, διαβλέπω πως θα συμβεί ότι έγινε με τις αγωγές. Η κυβέρνηση και τα πολιτικά πρόσωπα θα εξοπλιστούν με νέους νόμους και διατάξεις που θα βάζουν -όταν αυτοί το θέλουν- φίμωτρο σε όσους αρθρογραφούν και σχολιάζουν στα blog ή και στα sites. Και θα αφήσει ξέφραγο αμπέλι ανομίας τα διαδικτυακά Μέσα που θα πουλάνε ενημέρωση κατά παραγγελία των κυβερνώντων.
Το πρόβλημα στα blogs δεν είναι η ανωνυμία των πολιτών, είναι η δημοσιογραφία της διαπλοκής και των συμφερόντων. Η δεύτερη ανθεί και θα ανθήσει περισσότερο με τις κυβερνητικές ρυθμίσεις. 

Παραμύθι για ανεξάρτητα παιδιά (γιατί το Wikileaks μας κάνει να νιώθουμε ένοχοι;)

Πριν λίγες μέρες στην ιστοσελίδα(blog) των δημοσιογράφων του ναυτιλιακού ρεπορτάζ δημοσιεύθηκε ένα κείμενο 15 συντακτών του ρεπορτάζ http://peiratikoreportaz.blogspot.com/2010/11/blog-post_30.html.
Οι συνάδελφοι εκφράζουν την υποστήριξη τους στον αγώνα των απεργών λιμενεργατών που στα Μέσα τους κατά κύριο λόγο λοιδωρήθηκε και συκοφαντήθηκε. Το κείμενο τους δεν βρήκε θέση στις εφημερίδες, ούτε στην τηλεόραση, ούτε στο ραδιόφωνο. Λίγες μέρες μετά όλοι οι εργαζόμενοι στα ΜΜΕ απήργησαν, διαδήλωσαν, απαίτησαν. Στα Μέσα τους, αυτά που επαίρονται ότι καθορίζουν την ενημέρωση των πολιτών, δεν δημοσιεύθηκε σχεδόν τίποτε. Η ενημέρωση εξυπηρετήθηκε από το νέο δυναμικό Μέσο της πληροφόρησης, τα blogs. Σε αυτά και σε ανεξάρτητες σελίδες όπως π.χ στο http://www.stopcartel.info/2010/11/30,  διαβάζουμε για την επερώτηση του Ιταλού Ευρωβουλευτή Mario Borghezio (EFD) στο Ευρωπαικό Κοινοβούλιο σχετικά με την Ευρωπαϊκή Financial Group EFG SA, της οποίας οι τράπεζες κατέχουν 12 δισεκατομμύρια ευρώ σε ελληνικά κρατικά ομόλογα. Στο εν λόγω κείμενο γίνεται ευθεία αναφορά σε Έλληνα τραπεζίτη.
Κάνω ένα μεγάλο κύκλο επιστροφής, ανοίγω πάλι τα βιβλία. Μυθιστορήματα όχι κάτι πολιτικό ή θεωρητικό. Ξαναδιαβάζω με προσοχή το απόσπασμα στο 3ο βιβλίο της σειράς του Στίγκ Λάρσον "Millennium, εκείνο που η διευθύντρια της μεγάλης συντηρητικής εφημερίδας της Σουηδίας Σ.Μ.Π  Έρικα Μπέργκερ καλεί σε παραίτηση τον πρόεδρο του ΔΣ της εφημερίδας Μάγκνους Μπόρσε επειδή οι συνάδελφοι της σε αποκαλυπτικό περιοδικό θα δημοσιεύσουν μεγάλη έρευνα με την οποία αποκαλύπτεται πως ο πρόεδρος του ομίλου ΜΜΕ είναι ανακατεμένος σε οικονομικο-πολιτικό σκάνδαλο. Και στην "απειλή" του για άμεση απόλυση της, η απάντηση της είναι "όταν βγει το τεύχος η εφημερίδα θα πάθει μεγάλη ζημιά. Πρέπει να παραιτηθείς"...
Ενώνω τον κύκλο. Άφωνοι και αμήχανοι όλοι μας παρακολουθούμε και διαβάζουμε τις χειμαρρώδεις αποκαλύψεις του Wikileaks http://www.thepressproject.gr/theme.php?id=2342
για όλο τον κόσμο. Βουτάμε άτσαλα στα έγγραφα, καθένας όπως μπορεί και θυμάται. Αυτό που δεν υπάρχει είναι μια σθεναρή αντίσταση των δημοσιογράφων για την υποστήριξη της δικής τους δουλειάς. Της ενημέρωσης. Όχι της πληροφόρησης, όχι του θορύβου από όσα αφήνει πίσω της η ταχύτατη ροή πληροφοριών, εικόνων, ήχων. Της ενημέρωσης.
Το παραμύθι μας δεν έχει τέλος, δεν έζησαν αυτοί καλά ούτε κι εμείς καλύτερα.

Ψηφιακή ενημέρωση και άλλα παραμύθια στα ΜΜΕ

Οι φάμπρικες των news room και άλλα παραμύθια

Της Ματίνας Παπαχριστούδη

Από το Δρόμο της Αριστεράς, Σάββατο 18 Σεπτεμβρίου)

Η διάχυση της ενημέρωσης στην ηλεκτρονική εποχή. Η νέα εποχή της ενημέρωσης. Η ψηφιακή επέκταση είναι η σωτηρία. Αυτά και άλλα τέτοια βαθυστόχαστα και βαρύγδουπα ακούγονται και γράφονται το τελευταίο διάστημα, χαρακτηρισμοί που πετιούνται φύρδην μίγδην στη θεωρητική βάση δεδομένων που καθορίζει την μπακαλίστικη ανάλυση των εξελίξεων στα ελληνικά ΜΜΕ και την αγορά τους.
Το μήνυμα, βεβαίως, το έχουν πιάσει εδώ και πολύ καιρό διαφόρων ειδών εκδότες και golden boys στελέχη της δημοσιογραφίας και της δημοσιολογίας. Έχουν επεκταθεί στο Διαδίκτυο ανοίγοντας site, blogs, portal και λοιπές ηλεκτρονικές θύρες επικοινωνίας με το μελλοντικό κοινό των social Μedia. Μόλις πρόσφατα άνεργος συντάκτης αναζήτησε εργασία σε νεόκοπο site εφημερίδας που θέλει κι αυτό να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην επόμενη μέρα. Διαφημίσεις πάντως και δη κρατικές έχει ήδη στην ιστοσελίδα του. Έμαθε, λοιπόν, ο συντάκτης ότι για νυχτερινή βάρδια από τα μεσάνυχτα ως τις 8.00 το πρωί η αμοιβή του θα είναι 800 ευρώ με μπλοκάκι.

Το καθεστώς αυτό χωρίς ασφάλιση, σύμβαση, ωράρια ισχύει στο σύνολο των νέων… πολυχώρων της ψηφιακής ενημέρωσης. Οι χώροι αυτοί «πωλούνται» στο κοινό τους έναντι των διαφημίσεων που εξασφαλίζουν ή θα εξασφαλίσουν στο μέλλον. Αυτοί είναι που γεμίζουν τις σελίδες τους με κοπιαρισμένες ειδήσεις από το Αθηναϊκό Πρακτορείο, τα δημοσιεύματα του έντυπου Τύπου, των περιοδικών, των περιφερειακών εφημερίδων, των βίντεο από τους τηλεοπτικούς σταθμούς, τα ρεπορτάζ των ραδιοφωνικών σταθμών. Από τα παραδοσιακά και σε πορεία θανάτου ΜΜΕ, δηλαδή, όπου ισχύουν ακόμη οι ελάχιστοι κανόνες εργασιακής ασφάλειας. Τα site αυτά ή τα blog που θέλουν να το παίζουν μηχανές συνεχούς ροής ενημέρωσης, κατακλέβουν την πνευματική εργασία και τον κόπο των εργαζομένων στα άλλα Μέσα με πρόσχημα ότι έτσι τα διαφημίζουν και τελικά γιγαντώνονται παραμένοντας ανώνυμα.
Είναι οξύμωρο. Διαφημίζονται ως ψηφιακές εφημερίδες ή πύλες, θέλουν μερίδιο από τα δισεκατομμύρια της διαφήμισης αλλά δεν διαθέτουν ταυτότητα, υπεύθυνο έκδοσης, εκδότη και ονόματα συντακτών. Τα περισσότερα, βεβαίως, είναι γνωστό σε ποιους ανήκουν. Σε άτομα, εκδότες επιχειρηματίες ή επιχειρηματίες δημοσιογράφους καλοπληρωμένους στα παραδοσιακά Μέσα τους, ασφαλισμένους για τη σύνταξή τους. Είναι αυτοί που ως εργοδότες δεν αποδίδουν τις εισφορές των εργαζομένων τους στα ταμεία παρακρατώντας τα ποσά του 8% ή 3%, δεν πληρώνουν εισφορές για τους απασχολούμενους και απασχολίσιμους στα site τους. Και την ίδια στιγμή είναι μέλη του ΤΣΠΕΑΘ ή του ΕΔΟΕΑΠ απολαμβάνοντας όλες τις «ανέσεις» των ασφαλιστικών οργανισμών.
Το φαινόμενο πολλαπλασιάζεται με γεωμετρική πρόοδο. Εφημερίδες, ειδικά στην περιφέρεια, κλείνουν και στη θέση τους ξεφυτρώνουν ιντερνετικές σελίδες που διαπραγματεύονται την ειδησεογραφία απαιτώντας τις διαφημίσεις που είχαν παλαιότερα. Για να ξεπεραστεί ο σκόπελος της αναγνώρισης, ανοίγουν και μια εβδομαδιαία εφημερίδα για τα μάτια του κόσμου ή μάλλον ως κανάλι διοχέτευσης των διαφημιστικών τιμολογίων.
Η ψηφιακή ενημέρωση του μέλλοντος δυστυχώς δημιουργείται και εξελίσσεται πάνω σε ένα ήδη σαθρό σύστημα σχέσεων και συνθηκών. Όσο για τους εργαζόμενους επαγγελματίες δημοσιογράφους έχουν ήδη αποδεχθεί αυτή την εξέλιξη, θεωρώντας πως είναι «έξυπνο» να δίνουν τη δουλειά τους δωρεάν και στα site, γιατί έτσι κατοχυρώνουν μια θέση στο μέλλον.