ΕΣΡ: 11 χρόνια φαγούρα
Από τη Real News
Πώς είναι δυνατόν να λειτουργούν οι τηλεοπτικοί σταθμοί χωρίς να διαθέτουν άδεια, αλλά με... παρατάσεις; Πώς είναι δυνατόν να λαμβάνει αποφάσεις το ΕΣΡ δίχως να διαθέτει νόμιμη συγκρότηση, λειτουργώντας και αυτό με... παρατάσεις; Πώς είναι δυνατόν να παραβιάζονται οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας για τους ελεγχόμενους (κανάλια) και τους ελεγκτές (ΕΣΡ) και κανείς να μην αντιδρά; Η Real news παρουσιάζει σήμερα τον απολογισμό του ΕΣΡ των τελευταίων 11 ετών. Τις καταγγελίες για την εν κρυπτώ έκδοση των πιστοποιητικών διαφάνειας και την «αδυναμία» του ΕΣΡ να εντοπίσει τη διαπλοκή μεταξύ προμηθευτών του Δημοσίου με τα ΜΜΕ. Το πώς δεν κατάφερε να εκδώσει ούτε μια άδεια ραδιοφωνικού και τηλεοπτικού σταθμού. Πώς φόρτωσε τα ΜΜΕ με πρόστιμα ύψους 40 εκατ. ευρώ χωρίς να βελτιωθεί στο ελάχιστο η κατάσταση στην τηλεόραση και πώς το ελληνικό Δημόσιο πλήρωσε 1,1 εκατ. ευρώ για το ψηφιακό σύστημα εποπτείας ραδιοφώνου και τηλεόρασης «Πανόπτης», το οποίο αδυνατεί να εντοπίσει ποιος μιλάει
Τα μέλη του ΕΣΡ σε... 11 χρόνια
Η θητεία των μελών του ΕΣΡ ήταν προσδιορισμένη με νόμο για δύο τετραετίες. Υστερα από απόφαση του ΣτΕ, υπήρξε και ένα «παράθυρο» 8 μηνών από τη λήξη της εκάστοτε θητείας, δηλαδή ο μέγιστος χρόνος παραμονής είναι 9 χρόνια και 4 μήνες. Σήμερα στο ΕΣΡ υπάρχουν 3 μέλη, οι Ιωάννης Λασκαρίδης, Γιάννης Παπακώστας και Εύη Δεμίρη, που συμπληρώνουν σχεδόν 11 χρόνια διαρκούς παρουσίας και η τελευταία παράταση που έδωσε η κυβέρνηση, αγνοώντας τις αποφάσεις του ΣτΕ, λήγει στις 15 Απριλίου 2013.
Το Δ Τμήμα του ΣτΕ με πολλές αποφάσεις έκρινε πως το ΕΣΡ δεν έχει νόμιμη συγκρότηση. Με την 1098/2011 απόφασή του υπενθύμισε πως η αυτοδίκαιη εκ του νόμου παράταση της θητείας των μελών των Ανεξάρτητων Αρχών «μέχρι το διορισμό νέων» (άρθρο 3 παρ. 2 εδ. τελευταίο ν. 3051/2002) είναι ανεκτή μόνον για εύλογο χρονικό διάστημα, το οποίο κρίνεται κατά τις εκάστοτε συντρέχουσες περιστάσεις, ενώ μετά την πάροδο του ευλόγου χρόνου η Ανεξάρτητη Αρχή δεν διαθέτει νόμιμη συγκρότηση. Αντί να εφαρμοστεί η απόφαση, η τότε κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου με τον νόμο 3979/2011 καταργεί το χρονικό όριο της επέκτασης κατά 8 μήνες αναφέροντας «η αυτοδίκαια παράταση της θητείας των μελών του ΕΣΡ καλύπτει ισόχρονο διάστημα μέχρι τον διορισμό νέων μελών», παρατείνοντας το νομικό χάος.
Ο σημερινός πυρήνας του ΕΣΡ εγκαταστάθηκε πριν από σχεδόν 11 χρόνια. Ο «αντάρτης» δικαστικός Βασίλης Λαμπρίδης διέκοψε τη μετάδοση του Big Brother από τον ΑΝΤ1, όπως είχε από τον νόμο το δικαίωμα και παραιτήθηκε, αφού δεν είχε την υποστήριξη των υπολοίπων μελών. Στις 2 Ιουνίου 2002 συγκροτήθηκε νέο συμβούλιο, στο οποίο ορίζονται οι Ιωάννης Λασκαρίδης, πρόεδρος, Δημήτρης Χαραλάμπης, αντιπρόεδρος και οι Εύη Δεμίρη και Γιάννης Παπακώστας μέλη με θητεία 4 ετών, ενώ τα μέλη Ιριδα Αυδή - Καλκάνη, Αργύρης Καρράς και Ροδόλφος Μορώνης με θητεία 3 ετών. Με την αλλαγή της διακυβέρνησης, από το ΠΑΣΟΚ στη Ν.Δ., ο Αργύρης Καρράς παραιτήθηκε για να αναλάβει τη θέση του γραμματέα του υπουργικού συμβουλίου της κυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή. Ο καθηγητής Νέστορας Κουράκης τον αντικαθιστά έως και το τέλος της θητείας του (2.6.2006).
Η πρώτη καθυστέρηση
Μετά και την κόντρα για τα πιστοποιητικά διαφάνειας με τον Δημήτρη Χαραλάμπη, ο Ροδόλφος Μορώνης υποβάλλει παραίτηση, αναλαμβάνοντας στη συνέχεια την προεδρία του Ινστιτούτου Οπτικοακουστικών Μέσων. Με καθυστέρηση 6 μηνών, στις 9 Νοεμβρίου 2005, ανανεώνεται για τέσσερα χρόνια, έως τον Νοέμβριο του 2009, η θητεία της Ιριδος Αυδή καθώς και των Νέστορα Κουράκη και Κωνσταντίνου Τσουράκη, στη θέση του παραιτηθέντος Ροδόλφου Μορώνη.
Το κενό των 21 μηνών
Η μεγάλη καθυστέρηση στην κρίση των μελών του ΕΣΡ από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής γίνεται το διάστημα από τον Ιούνιο του 2006 έως και τις αρχές του 2008. Χρειάστηκαν 21 μήνες για να καταλήξει η Διάσκεψη, στις 28 Φεβρουαρίου 2008, σε τρία ίδια μέλη και έναν υπάλληλο του ΕΣΡ. Για 4 χρόνια τοποθετούνται εκ νέου, ο Ιωάννης Λασκαρίδης, η Εύη Δεμίρη και ο Γιάννης Παπακώστας, ενώ ο τακτικός υπάλληλος Κωνσταντίνος Αποστολάς αναβαθμίζεται σε μέλος. Επί της ουσίας, όμως δημιουργείται κενό ενός έτους. Το ΣτΕ, για το διάστημα από τις αρχές του Φεβρουαρίου 2007 έως και τις 28 Φεβρουαρίου 2008, κρίνει πως το ΕΣΡ δεν έχει νόμιμη συγκρότηση και απορρίπτει τις αποφάσεις του. Ωστόσο, οι Ι. Λασκαρίδης, Γ. Παπακώστας και Ε. Δεμίρη προσέρχονται κανονικά στο ΕΣΡ, έχοντας συμπληρώσει, από τον Ιούνιο του 2002 αρχικά, 6 χρόνια θητείας.
Το τρίτο κενό ξεκινά τον Νοέμβριο του 2009, στην περίπτωση της θητείας των, Ι. Αυδή, Ν. Κουράκη και Κ. Τσουράκη. Αντικαθίστανται στις 27 Ιανουαρίου 2011, με καθυστέρηση 14 μηνών, και τοποθετούνται η Λίνα Αλεξίου, ως αντιπρόεδρος και ο Γιώργος Στεφανάκης, με 4ετή θητεία έως τις 27.1.2015. Ο Κ. Τσουράκης παραμένει, για να παραιτηθεί μετά από απόφαση του ΣτΕ. Στη θέση του τοποθετήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2012 ο δημοσιογράφος, Αρης Σταθάκης.
Η τελευταία μεγάλη παράταση
Το τέταρτο κενό προκύπτει από τη λήξη της θητείας των υπολοίπων 4 μελών του ΕΣΡ. Η θητεία των Ι. Λασκαρίδη, Ε. Δεμίρη, Γ. Παπακώστα, και Κ. Αποστολά έληξε στις 28 Φεβρουαρίου 2012, όπως και το 8μηνο που έδινε ως «παράθυρο» το ΣτΕ. Με αυτές τις παρατάσεις, οι. Ι. Λασκαρίδης, Γ. Παπακώστας και Ε. Δεμίρη είναι στο ΕΣΡ 10 χρόνια και 10 μήνες, ενώ ξεκινούσαν με 2 θητείες συνολικής διάρκειας 8 ετών με δυνατότητα ανανέωσης, με βάση την απόφαση του ΣτΕ για 16 μήνες. Στο διάστημα από τον Οκτώβριο του 2012 μέχρι και σήμερα υπάρχει η δυνατότητα προσφυγής στο ΣτΕ για την κακή συγκρότησης της Αρχής.
Οι σταθμοί χωρίς άδεια και ο «Πανόπτης»
Η ελληνική ραδιοτηλεόραση λειτουργεί με άδειες που έχουν λήξει και δεν προκηρύσσει νέες. Ετσι, έχει δημιουργηθεί μια κλειστή αγορά που υποχρεώνει όσους επιθυμούν να μπουν σε αυτή να αγοράζουν ζημιογόνα ΜΜΕ. Η ευθύνη των κυβερνήσεων είναι σημαντική, καθώς καθόριζε το πλαίσιο των προκηρύξεων όσο και του ΕΣΡ, που παρατηρούσε το πρόβλημα χωρίς να αντιδρά. Οι άδειες στο ραδιόφωνο έληξαν το 2004 και το 2005 και έκτοτε δεν έχει γίνει προκήρυξη των συχνοτήτων. Στην τηλεόραση οι τελευταίες άδειες χορηγήθηκαν το 1993 και από τότε, μετά τον νόμο 2328/1995 του Ευάγγελου Βενιζέλου, οι τηλεοπτικοί σταθμοί θεωρούνται «νομίμως λειτουργούντες», με δικαίωμα και για ψηφιακή εκπομπή, με παρατάσεις διάρκειας στην προκήρυξη των νέων συχνοτήτων. Η τελευταία προκήρυξη εθνικών συχνοτήτων περιφερειακών και τοπικών σταθμών έγινε από την κυβέρνηση Σημίτη. «Το ΣτΕ είναι δύο τετράγωνα μακριά από εδώ και οποιοσδήποτε μπορεί να προσφύγει», ήταν η θέση του ΕΣΡ στην προφανή παρατήρηση πως οι προκηρύξεις είχαν προβλήματα. Ο διαγωνισμός κατέπεσε, αλλά οι σταθμοί συνέχισαν να εκπέμπουν χωρίς πρόβλημα και δίχως άδειες, ελεγχόμενοι από μια Αρχή που δεν είχε νόμιμη συγκρότηση.
Ούτε η απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ εφαρμόζεται όμως από την κυβέρνηση. Η Ολομέλεια του ΣτΕ, με τη 3578/2010 απόφασή της για το Αθηνά TV, έκρινε -μεταξύ άλλων- πως «δημόσιο αγαθό αποτελούν οι αριθμητικά περιορισμένες ραδιοσυχνότητες για την πραγματοποίηση τηλεοπτικών εκπομπών αναλογικού σήματος» και αυτό «προσβάλλεται όταν η χρήση των ραδιοσυχνοτήτων γίνεται χωρίς την απαιτούμενη διοικητική άδεια, δηλαδή αυθαιρέτως και παρανόμως». Επιπλέον, ανέφερε πως «οι παρατάσεις στην προκήρυξη των συχνοτήτων αντιβαίνουν προς τη συνταγματική αρχή της ισότητας», καθώς εκείνοι που «δεν παρέβησαν τον νόμο βρίσκονται σε εξόχως μειονεκτική μοίρα σε σχέση με τα πρόσωπα, τα οποία, με την αυθαίρετη κατάληψη ραδιοσυχνότητας, ίδρυσαν παρανόμως, χωρίς δηλαδή άδεια, τηλεοπτικό σταθμό».
Ο «Πανόπτης» που δεν γνωρίζει ποιος μιλάει
Το Ψηφιακό Σύστημα Εποπτείας Ραδιοτηλεοπτικών Προγραμμάτων «Πανόπτης» κόστισε 1.159.060 ευρώ. Επισήμως παραλήφθηκε και τέθηκε σε επιχειρησιακή λειτουργία στις 19 Δεκεμβρίου 2008. Σκοπός της απόκτησης ήταν η άμεση εύρεση οποιασδήποτε τηλεοπτικής εκπομπής από τα κανάλια που καταγράφονται καθώς και η αυτόματη μέτρηση της πολιτικής πολυφωνίας με χρήση των λειτουργιών έξυπνης επεξεργασίας (αναγνώριση ομιλητών). Επίσης, με χρήση των έξυπνων επεξεργασιών θα ήταν εφικτή η ταχύτερη πραγματοποίηση ελέγχων (π.χ. εύρεση εκφοράς υβριστικών εκφράσεων σε συγκεκριμένη τηλεοπτική ζώνη με χρήση της έξυπνης λειτουργίας αναγνώρισης φωνής). Τέλος, θα παρείχε πρόσβαση στο αρχείο των εκπομπών σε θιγόμενους πολίτες.
Από τις θεωρητικές αυτές δυνατότητες, το ΕΣΡ χρησιμοποιεί τον «Πανόπτη» μόνο για την καταγραφή 9 τηλεοπτικών σταθμών εθνικής εμβέλειας σε 24ωρη βάση, χωρίς αυτόματη καταγραφή των στοιχείων των τηλεοπτικών εκπομπών και για τη δημιουργία ψηφιακού αρχείου των σταθμών αυτών, αποθηκεύοντας το πρόγραμμα σε οπτικούς δίσκους. Οι έξυπνες λειτουργίες δεν χρησιμοποιούνται καθόλου και το μεγαλύτερο μέρος του εξοπλισμού έχει τεθεί εκτός λειτουργίας. Το σημαντικό στοιχείο είναι πως η αναγνώριση ομιλητών παρουσιάζει σημαντικές αστοχίες και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην πολιτική πολυφωνία. Η διαδικασία των ελέγχων και εξέτασης των καταγγελιών εξακολουθούν να γίνονται με τον ίδιο τρόπο που πραγματοποιούνταν πριν από την εγκατάσταση του «Πανόπτη», ενώ οι πολίτες δεν έχουν καμία πρόσβαση στο αρχείο. Τέλος, δεν υπάρχει συμβόλαιο συντήρησης.
Αν και είναι γνωστές από το 2009, αυτές οι δυσλειτουργίες και ελλείψεις δεν έχουν έως σήμερα αντιμετωπιστεί. Οι περισσότερες από αυτές περιλαμβάνονται, άλλωστε, στο πόρισμα έλεγχου που πραγματοποίησε η Κοινωνία της Πληροφορίας (21.6.2010) αναφορικά με τη χρηματοδότηση του έργου και στο οποίο, εξαιτίας αυτών, προσδιορίστηκε ότι το ΕΣΡ οφείλει να επιστρέψει το ποσό των 469.095,62 ευρώ, δηλαδή περίπου το 40% της χρηματοδότησης. Το ΕΣΡ μόλις έως και πριν από λίγο καιρό διεκδικούσε την επέκταση του συστήματος στην επαρχία, κόστους 7 εκατ. ευρώ. Τελικά το αίτημα απορρίφθηκε.
Πώς δεν εντόπισε τη διαπλοκή των συμφερόντων
Τα πιστοποιητικά διαφάνειας ήταν το κομβικό σημείο για τη λειτουργία του ΕΣΡ που, αν και είχε ως πεδίο δραστηριότητας τη ραδιοτηλεόραση, έφτανε να ελέγχει τους προμηθευτές του Δημοσίου. Η διάταξη στο Σύνταγμα και ο νόμος για τον βασικό μέτοχο προέβλεπε πως όταν κάποιος είχε 5% σε εταιρεία ΜΜΕ και σε προμηθεύτρια του Δημοσίου δεν μπορούσε να πάρει το έργο. Το ΕΣΡ ήλεγχε τις προϋποθέσεις και αν συνέτρεχαν εξέδιδε πιστοποιητικό διαφάνειας. Κατά την κρίσιμη διετία των ολυμπιακών έργων 2003-2004, το ΕΣΡ κατόρθωσε, επί της ουσίας, «να πείσει πως δεν υπάρχει διαπλοκή συμφερόντων στην Ελλάδα». Το 2003 εξέδωσε 4.078 πιστοποιητικά διαφάνειας και απέρριψε μόλις 4, ενώ το 2004 ενέκρινε 3.696 και είπε «όχι» σε 6. Με τον τρόπο αυτό, οι μεγάλες επιχειρηματικές οικογένειες της Ελλάδας μπορούσαν, μέσω συγγενικών προσώπων, να λάβουν έργα από το Δημόσιο, διατηρώντας ταυτόχρονα ελλειμματικά ΜΜΕ, τα οποία και πίεζαν για τις συμβάσεις.
Σταθμός αξίας... 100.000 ευρώ
Η κυβέρνηση της Ν.Δ., μετά την άνοδο της στην εξουσία, συνέταξε νέο νόμο για τον βασικό μέτοχο. Εχουν ήδη ξεκινήσει οι καταγγελίες για τον τρόπο λειτουργίας του ΕΣΡ, καθώς και για τα πιστοποιητικά διαφάνειας, τα οποία δεν εξετάζονται στην Ολομέλεια, αλλά στο Τμήμα Διαφάνειας. Οπως δήλωνε τότε ο Ροδόλφος Μορώνης, «η έκδοση πιστοποιητικών γινόταν από τον πρόεδρο του σχετικού κλιμακίου, Δ. Χαραλάμπη, κατά κανόνα ερήμην της ολομέλειας του ΕΣΡ». Από το τμήμα παραιτούνται ο Αργύρης Καρράς και η Ιριδα Αυδή. Με την εφαρμογή του νόμου της Ν.Δ., το ΕΣΡ λέει «όχι» στην έκδοση πιστοποιητικού διαφάνειας στον Ακτωρα, συμφερόντων της οικογένειας Μπόμπολα, η οποία λάμβανε μάλλον με άνεση πιστοποιητικά από το Τμήμα Διαφάνειας. Η στάση του ΕΣΡ προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις στα ΜΜΕ. Ο Γιώργος Μπόμπολας ξεκινάει συζητήσεις με τον Θεόδωρο και τη Γιάννα Αγγελοπούλου για την πώληση του Πήγασου, οι οποίες τελικά δεν κατέληξαν σε συμφωνία. Η Ελένη Κόκκαλη πούλησε τον Flash αντί του ποσού 100.000 ευρώ στον Σωτήρη Πουλόπουλο, ενώ μεταβιβάστηκε και το 25% του TV Magic προς 115.000 ευρώ. Και στις δύο περιπτώσεις το ΕΣΡ ενέκρινε τις πράξεις... Οι πιέσεις του ΠΑΣΟΚ, παράλληλα με εκείνες που ασκούν με δημοσιεύματα οι εφημερίδες του Πήγασου και του ΔΟΛ προς την Ευρωπαϊκή Ενωση, έχουν αποτέλεσμα.
Η εφαρμογή του νόμου της Ν.Δ. για τον βασικό μέτοχο ανεστάλη περίπου από τα μισά του 2005 και έτσι το ΕΣΡ νόμιμα εξακολούθησε να εκδίδει πιστοποιητικά διαφάνειας προς τον Ακτωρα και την Intracom. Στην περίπτωση της τελευταίας καταγράφεται η μειοψηφία του Ρ. Μορώνη, ο οποίος δηλώνει πως δεν έχει πειστεί από τις μεταβιβάσεις του Flash και του 25% του Magic. Μετά την κατάρρευση της νομοθεσίας για το βασικό μέτοχο και τα δύο ΜΜΕ επανήλθαν στην οικογένεια Κόκκαλη, για να πουληθούν στη συνέχεια στον Λαυρέντη Λαυρεντιάδη και τον Πέτρο Κυριακίδη.
Πρόστιμα 40 εκατ. ευρώ σε 10 χρόνια
Το ποσό των 40.390.216 ευρώ επιβλήθηκε σε πρόστιμα από το ΕΣΡ το διάστημα από 1.1.2002 έως και 31.12.2012. Με εξαίρεση την περίοδο 1.1.2002-30.5.2002, τα υπόλοιπα πρόστιμα επιβλήθηκαν από το συμβούλιο προεδρεύοντος του Ιωάννη Λασκαρίδη και περιλαμβάνονται στον απολογισμό της Αρχής για το 2012. Δεν είναι όμως τα τελευταία πρόστιμα, καθώς το ΕΣΡ συνεχίζει αυτή την πολιτική από τις αρχές του 2013 μέχρι και σήμερα. Το Συμβούλιο από το 2002 ακολούθησε για μεγάλο διάστημα την πολιτική των προστίμων για να «συνετισθούν» οι τηλεοπτικοί και οι ραδιοφωνικοί σταθμοί φτάνοντας το 2007, όπως προκύπτει από τον πίνακα, να επιβάλει πρόστιμα ύψους 7.344.000 ευρώ, χωρίς όμως να βελτιωθεί η κατάσταση στην τηλεόραση, αφού σε ένα βαθμό «κυνηγήθηκαν» εκπομπές πολιτικής αιχμής και σάτιρας, καθώς και ταινίες με ομοφυλοφίλους!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου