Ο Γολγοθάς της τηλεόρασης

Τα νούμερα είναι εφιαλτικά. Μείον 17% η διαφήμιση στην τηλεόραση το 2009. Αναμένεται νέα πτώση. Μείον 20% μείωση αμοιβών για τους παρουσιαστές από τη νέα σεζόν. Λιγότερες τηλεοπτικές παραγωγές, περισσότερα real life φθηνά προγράμματα. Μείον 10% στο κόστος του Mega. Η τηλεόραση ανεβαίνει το δικό της Γολγοθά και η προοπτική της ανάστασης της δεν διαφαίνεται στον ορατό ορίζοντα.
Πέρυσι τέτοια περίοδο στους ιδιωτικούς τηλεοπτικούς σταθμούς είχαν αρχίσει τα προγράμματα περικοπών. Με μειώσεις από 30% στον ΑΝΤ1, απολύσεις στο Alter, κόψιμο εκπομπών στο Star, εθελούσια έξοδος και δραματικές περικοπές στον Alpha, 10% συν 10% στο λειτουργικό κόστος στο Mega. Ένα χρόνο μετά, οι «θυσίες» των καναλιών δεν φθάνουν και το μήνυμα γράφει πάλι «περικοπές». Οι επικεφαλής των τηλεοπτικών σταθμών ενημερώθηκαν ήδη από τους υπεύθυνους μάρκετινγκ πως η περίοδος του Πάσχα δεν θα σώσει την οικονομική κατάσταση, αντιθέτως για τον Απρίλιο και Μάϊο αναμένεται και νέα πτώση της διαφημιστικής δαπάνης στην τηλεόραση. Και ενώ στην Ευρώπη οι εκτιμήσεις δίνουν ανάκαμψη της αγοράς και αύξηση της διαφήμισης στην τηλεόραση τουλάχιστον κατά 6% για το 2010, στη χώρα μας πρέπει να υπολογίζουν σε νέα πτώση. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια το ποσοστό της. Για το 2009 πάντως η τηλεοπτική αγορά έχασε 148.744.000 ευρώ, απώλεια η οποία προστέθηκε στα 79,1 εκατ. που χάθηκαν το 2008.Ενδεικτικά και μόνο από τους ξεχωριστούς κλάδους που προβάλλονται στην τηλεόραση καταγράφηκε μείωση κατά 55% στις διαφημίσεις ρούχων και παπουτσιών, 37% των αυτοκινήτων και 35% στα ηλεκτρολογικά. Μικρότερη η απώλεια από την τηλεφωνία που είχε πτώση κατά 10%.



Τα δεδομένα αυτά δημιουργούν εφιάλτες στα στελέχη της τηλεόρασης και σε όλα τα κανάλια άρχισαν ήδη να κουβεντιάζουν τα περιθώρια περαιτέρω περικοπών και μειώσεων. Και όλα αυτά ενώ ο ανταγωνισμός παραμένει ισχυρός και η καθημερινή μάχη τηλεθέασης φέρνει πανικό. Ενδεικτικός είναι ο πίνακας με τις αυξομειώσεις τηλεθέασης στο σύνολο του κοινού και στο νεανικό κοινό για το 2009 με τον ΑΝΤ1 στην προκειμένη περίπτωση να έχει κάθε λόγο που είναι ικανοποιημένος ενώ το Mega παρά την κυριαρχία του, αρχίζει να ανησυχεί για την πτώση τηλεθέασης στη ζώνη prime time.
Συγκεκριμένες αποφάσεις θα ληφθούν την ερχόμενη εβδομάδα αλλά ήδη από τη Μεγάλη Εβδομάδα το κλίμα ήταν βαρύ. Στο Μega η εντολή είναι να προχωρήσει άμεσα νέα μείωση κατά 10% στο λειτουργικό κόστος του σταθμού. Το κανάλι της Μεσογείων βρίσκονταν στην καλύτερη θέση πέρυσι και είχε καταγράψει τις μικρότερες δυνατές περικοπές σε παραγωγές και ανθρώπους. Είχε ωστόσο μειώσει το κόστος προγράμματος από 92,9 εκατ. ευρώ σε 91,8 εκατ. και το κόστος ειδήσεων και ενημέρωσης από 50 εκατ. ευρώ σε 43,5 εκατ. ευρώ. Η απόφαση αυτή έχει ήδη επιπτώσεις στον προγραμματισμό της επόμενης τηλεοπτικής περιόδου. Σύμφωνα με πληροφορίες το Mega θα μειώσει κατά δυο τις ελληνικές παραγωγές μυθοπλασίας. Παρά το ότι επίσημα δεν το παραδέχεται, γεγονός παραμένει πως στο στούντιο ΑΤΑ πήγε η εντολή του καναλιού να παγώσει η προετοιμασία της νέας καθημερινής σειράς «Lος Roldan». Με δεδομένο ότι πήραν το πράσινο φώς οι δυο καθημερινές σειρές «Τα μυστικά της Εδέμ» και «Η ζωή της άλλης» που έχουν υψηλό κόστος παραγωγής και αμοιβών, κρίθηκε άσκοπο να δοθούν χρήματα σε μια ακόμη καθημερινή σειρά. Μένει επίσης να επιβεβαιωθεί εάν το πολυδάπανη «Νησί» με κόστος που φθάνει τα 4 εκατομμύρια ευρώ αναβάλλεται για το 2011. Η σειρά πάντως με τον Γιάννη Μπέζο «Doctor Μάρτιν» σύμφωνα με τον ίδιο τον ηθοποιό πήρε αναβολή για τη σεζόν 2011-2012. Παρά τις περικοπές ο Πέτρος Μπούτος αναζητά μια νέα χρυσή, κερδοφόρα ισορροπία στη ζώνη prime time που το τελευταίο διάστημα δέχεται ισχυρά χτυπήματα από τον ΑΝΤ1. Kαι επειδή το Mega σπάνια αντιγράφει αναζητά μια νέα φρέσκια ιδέα-πρόταση για το κοινό της βραδυνής ζώνης. Αν αυτή θα είναι η σειρά κινούμενων σχεδίων του Γιώργου Φειδά ή κάποια νέα εκπομπή με τον Γρηγόρη Αρναούτογλου που έχει άλλο ένα χρόνο συμβόλαιο με το κανάλι, μένει να αποδειχθεί.
Στον ΑΝΤ1 την ευδαιμονία από την αύξηση των ποσοστών θεαματικότητας χάλασαν οι εκτιμήσεις για τη διαφημιστική εξέλιξη. Το κανάλι βέβαια έχει εδώ και καιρό εντάξει την έμμεση προβολή εταιρικών μηνυμάτων σε όλες σχεδόν τις εκπομπές και τα σόου του, ακόμη και στα «ρεπορτάζ» των πρωινών εκπομπών. Παρά την επιτυχία όμως εκτιμάται πως δεν θα εγκριθούν όλα τα φιλόδοξα σχέδια αντεπίθεσης που κατάρτιζε ο τομέας προγράμματος. Αντιθέτως ήδη φημολογείται περαιτέρω μείωση έως και 20% στα «χρυσά» τηλεοπτικά συμβόλαια του σταθμού και στο κόστος των παραγωγών στα σόου. Είναι πάντως ενδεικτικό ότι σε όλες τις παραγωγές εκπομπών έχουν κοπεί κάθε είδος παροχές, από έξοδα διοδίων, φαγητού, οδοιπορικά ενώ σε πολλές περιπτώσεις τα ρεπορτάζ βγαίνουν με μαθητευόμενους συντάκτες από την σχολή του ΑΝΤ1. Στο κανάλι εκτιμούν όταν δεν υπάρχει άλλο περιθώριο περικοπών και αν συμβεί κάτι τέτοιο θα υπάρξει κίνδυνος για το πρόγραμμα. Την ίδια βέβαια στιγμή ο ενημερωτικός τομέας είναι έτοιμος να αλλάξει πάλι, το μοντέλο του κεντρικού δελτίου με τις συμβουλές του Fox Channel. Σύμφωνα με πληροφορίες μας η δοσολογία που προκρίνεται είναι 40% πολιτικές και κοινωνικές ειδήσεις και 60% λάιφ στάιλ και entertainment. Το μοντέλο αυτό δεν θα υπηρετήσει η Έλλη Στάη παρά τα όσα λέγονται τις τελευταίες μέρες για επιστροφή της σιδηράς κυρίας των τηλεοπτικών ειδήσεων στο κανάλι.
Παρά τις δραματικές περικοπές στον Alpha στη διάρκεια του 2009, στην Κάντζα αναμένεται και νέος γύρος μειώσεων. Είναι ενδεικτικό ότι στην παρουσίαση των οικονομικών αποτελεσμάτων του ομίλου του RTL η μείωση των εσόδων και οι ζημιές του γκρούπ «χρεώθηκαν» κυρίως στην αναδιάρθρωση του Alpha αλλά και των τηλεοπτικών επενδύσεων του ομίλου σε Βρετανία και Γερμανία. Για το 2010 φαίνεται να επιβεβαιώνεται η πληροφορία ότι το RTL group ως κύριος μέτοχος του Alpha θα βάλει λουκέτο στη θυγατρική ελληνική εταιρεία Plus Productions για να αναπτύξει τη δική του θυγατρική της Constantine productions. Εννοείται ότι και στη νέα τηλεοπτική σεζόν από τον Σεπτέμβριο συνεχίζεται η πολιτική των φθηνού κόστους real life προγραμμάτων. Οι επιτελείς του Alpha κρατώντας την επιτυχία του «Κάτι ψήνεται» θα δοκιμάζουν συνεχώς νέα πρότυπα παρόμοιων εκπομπών τα οποία θα δοκιμάζονται στον ανταγωνισμό ανά 8 εβδομάδες. Μέχρι σήμερα πάντως η τακτική αυτή δεν αποδίδει σε τηλεθέαση αλλά και εισροή διαφημιστικών εσόδων.


Έξοδος για τους πανελίστες και μειώσεις αμοιβών

Θύμα στην πορεία προς τον Γολγοθά των οικονομικών περικοπών στην τηλεόραση όπως όλα δείχνουν θα πέσουν οι εκπομπές της μεσημεριανής TV. Είτε γιατί το μοντέλο τηλε-σχολιασμού τηλεοπτικών προσώπων εξαντλήθηκε, είτε γιατί είναι η εύκολη λύση το κόψιμο συνεργατών, οι μεσημεριανές εκπομπές βλέπουν το μαχαίρι να πλησιάζει. Η αρχή στους σχεδιασμούς έγινε στο Star. Στην Κηφισιά φημολογείται συνολική αλλαγή στην κατεύθυνση και το προφίλ του καναλιού. Στροφή στο infotainment για το κεντρικό δελτίο αλλά και τις άλλες «ζωντανές» εκπομπές είναι η νέα μόδα που θα φορεθεί στο Star. Η δομή του μεσημεριανού «Super Star» αλλάζει σταδιακά χάνοντας τη λάμψη του τηλε-κουτσομπολιού και την επόμενη σεζόν δεν αποκλείεται να χάσει και όλους τους πανελίστες σχολιαστές. Το επάγγελμα του πανελίστα αποδείχθηκε χρυσοφόρο τα δυο-τρία τελευταία χρόνια τόσο για τα ίδια τα κανάλια που είχαν τρίωρο και 4ωρο πρόγραμμα χωρίς ιδία παραγωγή, όσο και για τους σχολιαστές των οποίων οι αμοιβές πριν δυο χρόνια ξεπερνούσαν τα 7.000 ευρώ. Τη φετινή σεζόν έγινε κάθετη μείωση και οι πανελίστες αμείβονται με ποσά της τάξης των 3.000 ευρώ για καθημερινή παρουσία και σχολιασμό. Όπως όλα δείχνουν η παρουσία τους θα λήξει. Στο Alter ήδη φημολογείται πως θα κοπεί η καθημερινή εκπομπή της Βάσιας Λόη πριν κλείσει η φετινή σεζόν. Από τον Σεπτέμβριο όπως λέγεται, θα διατηρηθεί η καθημερινή εκπομπή της Βάσιας Λόη αλλάζοντας ωστόσο χαρακτήρα και χωρίς την παρουσία των σχολιαστών. Εντός του καναλιού κυκλοφορεί το σενάριο της μετατροπής του Alter σε «ενημερωτικό κανάλι».
Σε τεχνικό επίπεδο εκτιμάται πως δεν υπάρχει περιθώριο για επιπλέον περικοπές. Ήδη έχουν μειωθεί τα συνεργεία κάλυψης γεγονότων, δεν εγκρίνονται αποστολές εκτός Αθηνών. Και αν στην παραγωγή υπάρχει ανάγκη για οποιοδήποτε προϊόν, αυτό θα πρέπει να «προσφερθεί» φιλικά από ένα μαγαζί.
Σε αυτό το κλίμα οι τηλεοπτικοί αστέρες των οποίων τα συμβόλαια λήγουν εφέτος νιώθουν παγωμένοι. Η πληροφορία ότι η Βίκυ Καγιά άκουσε ήδη πως οι αμοιβές της για την παρουσίαση του επόμενου «Τhe next top model» θα είναι κατά 20% μειωμένες δεν διαψεύδεται. Άγνωστες παραμένουν οι προθέσεις της ισχυρής Τατιάνας Στεφανίδου η οποία θα αρχίσει τη συζήτηση της συνεργασίας της με τον ΑΝΤ1 μετά το Πάσχα και με άγνωστη την κατάληξη. Στο Mega ο Γρηγόρης Αρναούτογλου χωρίς ο ίδιος να ευθύνεται για αυτό, ακούει σχόλια για το ότι αμείβεται παρά το ότι δεν εμφανίζεται στην τηλεόραση. Οι μόνοι προς το παρόν όμως, ήσυχοι είναι όσοι δεν δέχθηκαν μείωση των αμοιβών τους στο πρώτο κύμα σκληρών περικοπών. Η Έλενα Ακρίτα που θα συνεχίσει με το ίδιο κόστος τα «Μυστικά της Εδέμ», η παραγωγή της σειράς «Η ζωή της άλλης» και η Ελένη Μενεγάκη που έχει σε ισχύ ένα πανίσχυρο συμβόλαιο που δύσκολα θα αμφισβητηθεί.

(αναδημοσίευση από την Espresso, 3-4 Απριλίου 2010)