Οι 7 "πληγές" στο δημοσιογραφικό κλάδο και η αδυναμία αντίδρασης

• Κατάρρευση κάθε επιρροής στην  κατάρρευση της επιρροής των ΜΜΕ και των δημοσιογράφων στην πραγματική κοινωνία 
•  Ο κλάδος βρίσκεται σε ανυποληψία εξαιτίας της χειραγώγησης -που ασκούν στην ενημέρωση οι ιδιοκτήτες των μέσων-, της κυβερνητικής παρέμβασης στη δημόσια ραδιοτηλεόραση -που τη συρρικνώνει υπέρ των ιδιωτικών συμφερόντων
•  Το διαδίκτυο έχει επιτρέψει τη δημιουργία πολλών ανώνυμων blog, με σκοτεινούς στόχους, που εκμεταλλεύονται την ανυποληψία των ΜΜΕ. 
• Πολλά λουκέτα, πολλοί άνεργοι χωρίς αποζημιώσεις
• Απολύσεις και μειώσεις μισθών με εκβιασμούς, ατομικές συμβάσεις και πάλι μειώσεις
• Κοροϊδία ιδιοκτήτων για συμβάσεις, εικονική διαπραγμάτευση. Την ίδια ώρα επιβάλλουν σε κυβέρνηση και τρόϊκα νόμους για μειώσεις μισθών.
• Κούρεμα 1,5 δισεκ. ευρώ από ΕΤΑΠ ΜΜΕ και 70 εκατ. από ΕΔΟΕΑΠ. Κίνδυνος λουκέτου στα ασφαλιστικά ταμεία. 

Όλα τα παραπάνω αναφέρθηκαν από τον πρόεδρο της ΕΣΗΕΑ Δημήτρη Τρίμη στην εισήγηση του στη συνεδρίαση του Μεικτού συμβουλίου της ένωσης. Και όπως φαίνεται μαζί με την αξιοπιστία, τις θέσεις εργασίας, τους μισθούς και τα ασφαλιστικά ταμεία τελειώνει και η παρέμβαση της ΕΣΗΕΑ ως σωματείο. 

Ολόκληρη η εισήγηση του προέδρου της Ένωσης Συντακτών

Η χώρα μας βιώνει μια πρωτόγνωρη καταστροφή και ο κλάδος μας είναι από τους πρώτους που χτυπήθηκαν -και έχει χτυπηθεί ιδιαίτερα σφοδρά. Είναι μια καταστροφή που ξεκίνησε από την οικονομία αλλά τώρα έχει εξελιχθεί και σε κοινωνική και σε πολιτική και σε ηθική καταστροφή.

Σε αυτό το αβέβαιο και ακραίο κλίμα, πιστεύω ακράδαντα ότι ο μόνος τρόπος οχύρωσης είναι ο συντονισμός όχι μόνο με όλα τα σωματεία του Τύπου αλλά και με τις υπόλοιπες συνδικαλιστικές και κοινωνικές οργανώσεις ώστε να αντισταθούμε στα μνημόνια -που παράγουν φόβο και φτώχεια-, να αντισταθούμε στην επιμήκυνση αυτής της κατάστασης, που μοιάζει να μην έχει τέλος και, σε ό,τι αφορά σε εμάς τους δημοσιογράφους, πρέπει να αντιστεκόμαστε στο «κούρεμα» της ενημέρωσης και στη χειραγώγηση των Μέσων. Αυτό το τελευταίο το οφείλουμε στον εαυτό μας αλλά πρώτα και κύρια σε ολόκληρη την κοινωνία, που απαιτεί να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να επιτελέσουμε σωστά το ρόλο μας, με βάση τον Κώδικα Δεοντολογίας –τον οποίο τα αφεντικά των ΜΜΕ έχουν κατακουρελιάσει.
Η συμμετοχή τους στις συναντήσεις μας ήταν εικονική γιατί παράλληλα προωθούσαν στην κυβέρνηση και την Τρόικα τις θεσμικές παρεμβάσεις που άφηναν τους εργαζόμενους του κλάδου μας όπως και συνολικά στη χώρα μας απροστάτευτους και χωρίς συλλογική εκπροσώπηση απέναντι στους εργοδότες. Και πετύχαιναν να παίρνουν τις ρυθμίσεις που ήθελαν, ενώ προηγουμένως έπαιζαν θέατρο ότι δήθεν διαπραγματεύονται. 

Αυτό που θα πρέπει να μας ανησυχεί ιδιαίτερα είναι η κατάρρευση της επιρροής στην πραγματική κοινωνία των καθιερωμένων μέσων ενημέρωσης που καταγράφεται στις έρευνες της κοινής γνώμης. Ο κλάδος κινδυνεύει να πέσει σε ανυποληψία εξαιτίας της χειραγώγησης -που ασκούν στην ενημέρωση οι ιδιοκτήτες των μέσων-, της κυβερνητικής παρέμβασης στη δημόσια ραδιοτηλεόραση -που τη συρρικνώνει υπέρ των ιδιωτικών συμφερόντων και επαναφέρει το πιο άθλιο πελατειακό σύστημα προσλήψεων-, αλλά και της ατομικής διαφθοράς ορισμένων συναδέλφων μας που βρίσκονται σε pay-roll ιδιωτικών συμφερόντων. Το διαδίκτυο έχει επιτρέψει τη δημιουργία πολλών ανώνυμων blog, με σκοτεινούς στόχους, που εκμεταλλεύονται την ανυποληψία αυτή. Φαινόμενα, που προϋπήρχαν και προσπαθούσαμε να αντιμετωπίσουμε, τίθενται πλέον εκτός ελέγχου, στο περιβάλλον της κρίσης και της γενικευμένης αυθαιρεσίας, που αυτή έχει δημιουργήσει.

Ο δημόσιος διάλογος υποβιβάστηκε, τα μέσα ενημέρωσης χειραγωγήθηκαν από τους υποστηρικτές του Μνημονίου και έθεσαν εκβιαστικά διλήμματα στους πολίτες, εμποδίζοντάς τους για υπερβολικά μεγάλο διάστημα να έχουν επαρκή πρόσβαση σε όλες τις απόψεις και ουσιαστική, αντικειμενική ενημέρωση. Οι πολίτες φοβισμένοι αποφεύγουν την ουσιαστική, δημοκρατική συμμετοχή τους στις εξελίξεις που τους αφορούν. Τελικά η κοινωνία πολώθηκε στον …καναπέ της. Ως πότε όμως;
Εμείς ως δημοσιογράφοι αλλά και ως πολίτες αυτής της χώρας, προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση με ψηλά το κεφάλι και να δώσουμε διεξόδους. Αλλά οι διέξοδοι, και, όπως καταλαβαίνετε συνάδελφοι δεν αναφέρομαι μόνο στο δικό μας κλάδο, πρέπει να είναι στην κατεύθυνση της αλληλεγγύης, της αξιοπρέπειας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Οι λανθασμένες και καταστροφικές πολιτικές του μνημονίου είναι πλέον ολοφάνερες και πρέπει να αντιστραφούν. Το δυστύχημα είναι ότι αυτοί που οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία εμφανίζονται ότι μπορούν να εγγυηθούν την έξοδο από την κρίση. Και επιμένουν σε μία θεραπεία που έχει πλέον αποδειχτεί ότι είναι εντελώς λάθος. Είναι λάθος στην ίδια τη σύλληψή της. Δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η πολιτική. Παράγεται φτώχεια, ανεργία, ύφεση. Η ανεργία αγγίζει το 30%, φτάνουμε στο 1,5 εκατομμύριο φτωχά νοικοκυριά, η ύφεση σύντομα θα αγγίξει το 25% αθροιστικά. Πάμε στη διάλυση του κοινωνικού κράτους, είμαστε βυθισμένοι στην ανομία και στη μαύρη οικονομία.
Όταν έχουμε τόσο υψηλά ποσοστά ανεργίας, ανασφάλιστης εργασίας, ανασφάλιστων ανθρώπων, όταν μιλάμε για ουσιαστική διάλυση του κοινωνικού κράτους, το πρώτο θέμα στην ατζέντα θα έπρεπε να είναι η κοινωνική προστασία. Γι’ αυτό προσωπικά επιμένω στην κατεύθυνση της αλληλεγγύης και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Δεν βγαίνει διαφορετικά αυτή η περίοδος. Η κρίση είναι βαθιά, δεν θα γίνουν θαύματα και εκείνο που μένει να γίνει είναι να πάμε με δημοκρατία και με κοινωνική δικαιοσύνη σε μία έξοδο.

Το πλήγμα στον κλάδο μας χαρακτηρίζεται από μεγάλη βιαιότητα. Πολλά μέσα ενημέρωσης έχουν κλείσει αφήνοντας άνεργους ένα πολύ μεγάλο αριθμό συναδέλφων μας και συνήθως χωρίς καν να καταβάλλονται οι νόμιμες αποζημιώσεις. Επιχειρήσεις μέσων ενημέρωσης κλείνουν και ξανανοίγουν με άλλη νομική μορφή, παραβιάζοντας κάθε έννοια νομιμότητας και εκβιάζοντας την συναίνεση των συναδέλφων μας, που βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο, απειλούμενοι από την ανεργία. Η ΕΣΗΕΑ παρέχει κάθε συνδικαλιστική και νομική βοήθεια σε αυτές τις περιπτώσεις. Προσπαθούμε να βοηθάμε και με οικονομικές ενισχύσεις τους πιο φτωχούς.

Οι απολύσεις και οι μειώσεις των μισθών σε όσα μέσα ενημέρωσης συνεχίζουν να υφίστανται, είναι αλλεπάλληλες, εκβιαστικές, άνισες και απατηλές. Η εργοδοσία και η διεύθυνση ξεκινούσαν με προτάσεις για μειώσεις των μισθών προκειμένου, έλεγαν, να αποφευχθούν οι απολύσεις. Εκβίασαν ώστε να αποσπάσουν την ατομική συναίνεση των εργαζόμενων, αποφεύγοντας ουσιαστικά και τορπιλίζοντας κάθε διαπραγμάτευση σε συλλογικό επίπεδο με την ΕΣΗΕΑ. Και στη συνέχεια προχώρησαν σε απολύσεις. Και ξανά μειώσεις μισθών και ξανά απολύσεις. Και φυσικά με πλήρη αδιαφάνεια. Γιατί δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν οι μειώσεις επιβλήθηκαν σε όλους, αν επιβλήθηκαν και στους κολλητούς της εργοδοσίας αφού δεν έχουμε πρόσβαση στα λογιστήρια και τα μαύρα ταμεία των εργοδοτών.

Η επερχόμενη κατάργηση της υποχρέωσης δημοσίευσης των ισολογισμών απειλεί με κλείσιμο τις μικρότερες εφημερίδες που εξαρτώνται σε υψηλό βαθμό από αυτές, με κίνδυνο να χαθούν και άλλες θέσεις εργασίας.
Τα νέα μέσα ενημέρωσης, που κατά περίπτωση δημιουργούνται, είναι βεβαίως καλοδεχούμενα, είτε έχουν παραδοσιακή μορφή είτε πρόκειται για επέκταση των παλαιών μέσων στο διαδίκτυο, είτε πρόκειται για αποκλειστικά διαδικτυακά εγχειρήματα. Ωστόσο, όλα αυτά γίνονται σε ένα περιβάλλον θεσμικού κενού, τόσο στα ζητήματα των αμοιβών και των εργασιακών σχέσεων, όσο και της ασφάλισης.
Σήμερα, όποιος έχει ακόμη τη δουλειά του ή βρίσκει μια καινούρια, ζει σε μια τρομερή ανασφάλεια γιατί δεν ξέρει για πόσο και με τι όρους θα την έχει.

Υποχρεωθήκαμε να αντιδράσουμε σε αυτήν την κατάσταση, στις απολύσεις και τις βίαιες μειώσεις των αποδοχών μας, με απεργίες τόσο σε όλο τον κλάδο όσο και στοχευμένες στα μέσα ενημέρωσης όπου η εργοδοσία δημιουργούσε προβλήματα. Γνωρίζουμε ότι υπάρχει δυσαρέσκεια μεταξύ των συναδέλφων επειδή χάνονται μεροκάματα σε αυτές τις δύσκολες και πιεστικές συνθήκες. Ωστόσο οφείλουμε να συμμετέχουμε σε όλες τις γενικές απεργίες των εργαζομένων της χώρας και για έναν επιπλέον λόγο: γιατί πρέπει να επανασυμφιλιωθούμε με την κοινωνία, από την οποία δυστυχώς έχουμε αποξενωθεί και με δική μας ευθύνη. Η ΕΣΗΕΑ πλέον έχει υιοθετήσει τη λογική ότι την ημέρα που απεργούν οι υπόλοιποι εργαζόμενοι εμείς προβάλουμε την απεργία τους και τα αιτήματά τους και κάνουμε μόνο στάση εργασίας, η οποία συνοδεύεται αποκλειστικά από απεργιακό ρεπορτάζ. Τα Μέσα Ενημέρωσης οφείλουν να δίνουν φωνή στους ανθρώπους της εργασίας και στα αιτήματά τους.
Βεβαίως πρέπει να κάνουμε κλαδικές απεργίες όταν πρέπει να αμυνθούμε σε επιθέσεις που πλήττουν συνολικά τον κλάδο μας, όπως είναι η επίθεση στα ασφαλιστικά μας ταμεία και φυσικά στοχευμένες απεργίες σε συγκεκριμένα μέσα όποτε αυτό απαιτείται και φυσικά όποτε έχουμε τους ανθρώπους μαζί μας.
Είναι αλήθεια ότι παρά τις κινητοποιήσεις μας έχουμε μέχρι τώρα μικρά αποτελέσματα, γιατί το πρόβλημα δεν είναι κλαδικό, είναι πολιτικό, είναι κεντρικό, είναι τελικά ευρωπαϊκό. Ωστόσο και αυτά τα μικρά αποτελέσματα, οι μικρές νίκες όπου τις πήραμε, και υπήρχαν αρκετές τέτοιες, είναι πολύτιμες σε αυτήν τη δύσκολη συγκυρία. Είναι αυτές οι μικρές νίκες, που μας επιτρέπουν ακόμη να κρατούμε το κεφάλι ψηλά, να δείχνουμε ότι δεν έχουμε παραδοθεί.

Το μνημόνιο έπληξε με πολλούς τρόπους την κοινωνική ασφάλιση γενικά στη χώρα μας αλλά και ειδικά τον κλάδο μας, με την ιδιαιτερότητα που έχουν τα ταμεία μας. Υπολογίζουμε ότι κουρεύτηκε κατά ενάμισι δισ. ευρώ το αποθεματικό του κύριου ταμείου σύνταξης (ΕΤΑΠ-ΜΜΕ) και κατά κάπου 70 εκατ. ευρώ του επικουρικού (ΕΔΟΕΑΠ). Πράγμα που σημαίνει ότι εάν δεν υπάρξει ενίσχυση, όπως είχε υποσχεθεί ο κ. Βενιζέλος την εποχή που προχώρησε στο PSI, τότε τα ταμεία τα δικά μας θα έχουν την τύχη και των υπολοίπων, δηλαδή, σε λίγα χρόνια θα έχουν πολύ σοβαρό πρόβλημα να δίνουν τις συντάξεις, να δίνουν τα φάρμακα, την περίθαλψη κ.λπ. Όπως είναι τα πράγματα, σε πέντε, έξι χρόνια, με την συνεχιζόμενη πτώση της διαφήμισης (αγγελιόσημο) και την εισφοροκλοπή δεν θα υπάρχει το ταμείο των δημοσιογράφων και το επικουρικό ταμείο φοβάμαι ότι έχει μικρότερο χρόνο ζωής και από αυτόν.
Όσον αφορά τα οικονομικά της ΕΣΗΕΑ προσπαθούμε με κάθε αποδεκτό τρόπο να μειώσουμε τις δαπάνες προκειμένου να ελευθερωθούν χρήματα για να στηρίξουμε τα άνεργα και άπορα μέλη μας. Προσωπικά πρότεινα την κατάργηση της υφιστάμενης, μικρής έστω, αποζημίωσης των μελών του Δ.Σ. και των Πειθαρχικών Συμβουλίων, ώστε να στείλουμε ένα μήνυμα με ισχυρό συμβολισμό στους συναδέλφους μας. Δυστυχώς η πρόταση μου δεν υπερψηφίστηκε από το ΔΣ.

Ένα ερώτημα που τίθεται από πολλούς συναδέλφους είναι γιατί δεν έγιναν νέες συλλογικές συμβάσεις μετά την λήξη των παλαιών. Η απάντηση είναι πολύ απλή. Για να γίνουν συλλογικές συμβάσεις πρέπει να υπάρχει διάθεση και από τις δύο πλευρές. Και τέτοια διάθεση σαφέστατα δεν υπήρξε από τους εργοδότες, οι οποίοι προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να προκαλούν καθυστέρηση στη διαπραγμάτευση και πάνω απ’ όλα να μην πληρώσουν ούτε δεκάρα από τα κέρδη που μάζεψαν τα προηγούμενα χρόνια και τώρα έχουν φυγαδεύσει στις τράπεζες του εξωτερικού. Η συμμετοχή τους στις συναντήσεις μας ήταν εικονική γιατί παράλληλα προωθούσαν στην κυβέρνηση και την Τρόικα τις θεσμικές παρεμβάσεις που άφηναν τους εργαζόμενους του κλάδου μας όπως και συνολικά στη χώρα μας απροστάτευτους και χωρίς συλλογική εκπροσώπηση απέναντι στους εργοδότες. Και πετύχαιναν να παίρνουν τις ρυθμίσεις που ήθελαν, ενώ προηγουμένως έπαιζαν θέατρο ότι δήθεν διαπραγματεύονται. Αυτή είναι η πραγματικότητα και μόνο όποιος δεν θέλει να την δει, μπορεί να έχει άλλη γνώμη.

Θα κλείσω με λίγα λόγια για το όργανο στο οποίο συμμετέχουμε και συνεδριάζει αυτή τη στιγμή. Δυστυχώς η κρίση του κλάδου προκαλεί ειδικές συνέπειες και στη λειτουργία του Μεικτού Συμβουλίου. Τα φυσικά και ψυχικά όριά σας εξαντλούνται από την καθημερινή πίεση που σας ασκείται, έχουμε το πρωτόγνωρο φαινόμενο να απολύονται εκπρόσωποι από τα μέσα ενημέρωσης που εργάζονται, παρά την προστασία που τους προσφέρει το καταστατικό μας, έχουμε νέα μέσα ενημέρωσης που δημιουργούνται και τα οποία δεν έχουν εκλέξει εκπρόσωπο και έχουμε μέσα ενημέρωσης που έχουν πάψει να λειτουργούν με περίεργους τρόπους, χωρίς να έχουν κλείσει ακριβώς, αφήνοντας τους εργαζόμενους και τους εκπροσώπους τους σε μια γκρίζα ζώνη. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε συχνά πρόβλημα να συμπληρώσουμε την προβλεπόμενη απαρτία. Παρόλο που το καταστατικό το περιορίζει σε συμβουλευτικό ρόλο με εξαιρετικά περιορισμένες αποφασιστικές αρμοδιότητες, το Μεικτό Συμβούλιο είναι κατά τη γνώμη μου ένα πολύ σημαντικό όργανο καθώς επιτρέπει τον καλύτερο συντονισμό, την επαγρύπνηση και την κινητοποίηση όλων των συναδέλφων. Για αυτό θα παρακαλέσω να μας μεταφέρετε τις απόψεις σας και τις απόψεις των συναδέλφων στα μέσα που εργάζεστε για την προοπτική ανασύνταξης της Ένωσης και αντεπίθεσης του κλάδου, στο δύσκολο επόμενο διάστημα. Είναι ζήτημα επιβίωσης των συναδέλφων μας, της δημοσιογραφίας και της δημοκρατίας.